Op 26 september 2023 is Louk de Liever overleden. Louk was als vrijwilliger jarenlang betrokken bij ceremonies voor de onthulling van Herdenkingsstenen in Amersfoort. Bij de onthulling van de stenen voor de Joodse slachtoffers, en dat waren er circa 360, heeft Louk in bijna alle gevallen het Kaddisj gezegd. Het Kaddisj is het gebed voor de overledenen. Slechts een enkele keer heeft hij verstek moeten laten gaan of werd het gebed door een ander uitgesproken.
Het leven van Louk gaat over leven. Nee, beter gezegd, zijn leven stond in het teken van overleven. Als kind zat Louk in 3 concentratiekampen. Zijn ouders waren ondergedoken en Louk was in Amsterdam opgenomen in het pleeggezin Veenstra. Na verraden te zijn door een buurvrouw, die daarvoor fl. 7,50 kopgeld ontving, kwam hij, nog geen 5 jaar oud, terecht in Westerbork. Vandaar ging de trein met de Joodse Groep Onbekende Kinderen, de laatste trein die uit Westerbork vertrok, naar Bergen-Belsen. Daarna zat Louk, tot de bevrijding op 8 mei 1945, in Theresienstadt. Die 12 maanden en de hereniging met zijn ouders hebben Louks leven getekend. Vooral zijn moeder kon niet geloven haar zoon weer terug te zien. Zijn vader noemde hij meneer. De band met zijn pleegouders en hun kinderen is altijd en tot zijn overlijden blijven bestaan.
Steun
Louk heeft zijn levensverhaal vaak verteld, op scholen en voor groepen en in de Duitse Bondsdag. Het vertellen van zijn verhaal is een permanente manier van verwerken geweest. Thuis kon hij er wel over praten maar vergeet niet dat echtgenote Mary ook haar oorlogsverleden had. Louk was, zo bleek ook op zijn begrafenis, een eigenwijze lieve echtgenoot, een fijne vader en opa en een vriend en steun en toeverlaat van velen. In de jaren dat wij bij de Herdenkingstenen met Louk hebben mogen samenwerken, heeft hij ons vaak meegenomen in de Joodse gebruiken en regels. Hij was bepaald niet orthodox maar over het Jodendom kon hij ons alles vertellen. Wij zijn Louk veel dank verschuldigd voor zijn wijze woorden en voor het zo vaak uitspreken van het Kaddisj.
Zijn naam zullen wij niet vergeten
Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is. De naam van Louk de Liever zullen wij nooit vergeten! Hij heeft op ons een grote indruk achtergelaten. Wij wensen Mary, de beide dochters en hun kinderen en kleinkinderen alle sterkte om het verlies van Louk een plek te geven.
Stichting Herdenkingsstenen Amersfoort
Floris Havelaar, voorzitter & Jan-Willem van Lieshout, oud-voorzitter
No Comment