David Harry de Vries

David Harry de Vries in najaar 1942, privécollectie

De anti-Joodse terreur van de nazi’s ontziet niemand. Ook peuters, zelfs baby’s, moeten voor hun leven vrezen. Een van hen is David Harry De Vries. Hij wordt op 30 november 1941 in Amersfoort geboren op het adres Paulus Buyslaan 9.

De moeder van David Harry heet Betje (Bep) Martha Kolthoff en is afkomstig uit Hoogeveen. Zijn vader is Harry Karel De Vries, geboren in 1910 in Amersfoort op Kamp 15. Op dat adres runt David Harry’s grootvader, David Hartog De Vries een winkel in ijzerwaren die Harry Karel later voortzet. In het naastliggende pand, op nummer 16, heeft Willem De Vries, een broer van David Hartog, eveneens een ijzerhandel. De firma H.A. De Vries, zoals de zaak officieel heet en blijft bestaan tot eind jaren ’60 van de vorige eeuw, is aanvankelijk opgezet door overgrootvader Hartog Abraham De Vries die op hetzelfde adres ook een huidenzouterij voert.

Gemobiliseerd

Harry Karel en Betje Martha treden in 1936 in het huwelijk en gaan op de Paulus Buyslaan 9 wonen. Twee jaar later, in 1938, wordt hun eerste kind geboren. Het is een meisje en ze wordt naar haar oma van vaderskant Nannette genoemd. De vreugde over deze gebeurtenis zal ongetwijfeld door de ontwikkelingen in nazi-Duitsland getemperd zijn. In 1939 wordt vader als dienstplichtig militair gemobiliseerd. In 1940 bezetten de nazi’s ons land en kleine Nannette wordt samen met haar grootmoeder, net als een groot deel van de Amersfoortse bevolking, naar Noord-Holland geëvacueerd. Ondertussen ligt Nannettes moeder, die haar hele leven met haar gezondheid kampt, in het  Centraal Israëlitisch Ziekenhuis in Amsterdam. Onder deze niet bepaald rooskleurige omstandigheden komt op 30 november 1941 David Harry ter wereld, Détje wordt hij thuis genoemd. Hij is een couveusekind en moet ruim vijf maanden in het ziekenhuis blijven.

Onderduikadressen

Nannette met haar moeder, zomer 1940, privécollectie

Ondertussen wordt het de Joodse bevolking steeds moeilijker gemaakt een normaal leven te leiden. De terreur neemt met de dag toe en het gezin De Vries besluit onder te duiken. Vader heeft via zijn dienstkameraden contacten die voor onderduikadressen kunnen zorgen. Op drie verschillende adressen in Haarlem vindt het gezin een veilig onderkomen. Vader en moeder duiken onder bij An en Arie Van Duin in de Arnulfstraat 22. In dezelfde straat, aan de overkant op huisnummer 21, wordt Nannette liefdevol opgenomen door Gé Schutte die ze na verloop van tijd als haar moeder gaat beschouwen. Vanaf nu heet ze niet langer Nannette De Vries, maar Netje Schutte. Détje is nog maar één jaar oud als hij deel wordt van het gezin van Jeanne en Martinus Seubering die in de Merovingenstraat 32 wonen. Hij wordt nu Hansje genoemd. Netje ziet Hansje geregeld als ze bij de familie Seubering op bezoek gaat. Maar uit veiligheidsoverwegingen laat men onbesproken dat Hansje in feite haar broertje is.

Noodlot

En dan slaat het noodlot toe. David Harry (Hansje) wordt ziek ten gevolge van de zeer besmettelijk keelontsteking difterie, in die tijd nog een dodelijke infectieziekte. Hij overlijdt enkele dagen later, op 12 december 1944, in het Rooms Katholieke Ziekenhuis te Haarlem. Nannette krijgt pas dan te horen dat Hansje Seubering haar broertje is.

Nieuwe bewoners

Harry Karel en Betje overleven de oorlog en proberen zo goed en zo kwaad als het kan de draad weer op te pakken. Ze trekken in bij oma aan de Beekensteinschelaan 16, omdat het huis aan de Paulus Buyslaan verhuurd blijkt te zijn aan de nieuwe bewoners. De ijzerhandel aan de Kamp floreert en wordt uitgebreid met filialen in Haarlem en Maastricht. In 1949 verhuist het gezin naar de P.J. Troelstralaan in Amersfoort. Harry Karel, de vader van David Harry en Nannette, sterft op 12 januari 1967, slechts 57 jaar oud. Moeder, ondanks haar broze gezondheid, overlijdt in 1998 op 80-jarige leeftijd.

‘Rechtvaardige onder de volkeren’

Ook Nannette overleeft de oorlog. Het lijkt haar voor de wind te gaan: ze trouwt, krijgt kinderen en kleinkinderen. Rond haar 70^e schrijft zij haar levensverhaal, waaronder het verhaal van de onderduik in Haarlem. In 1994 reist ze met tante Gé, haar onderduikmoeder met wie ze altijd een warme band houdt, naar Israël waar ze in Yad Vashem wordt onderscheiden met de eretitel ‘rechtvaardige onder de volkeren’. Op 3 juni 2025 wordt ze 87 jaar.

Dank aan de familie voor bijdragen aan deze familiegeschiedenis.

Let op: de herdenkingssteen voor David Harry de Vries zal in najaar 2025 geplaatst worden.