Havik 15
hier woonde
EMMA DE GROOT
vermoord in Auschwitz
op 1943-09-24

Emma de Groot komt op 25 april 1940 in Amersfoort op Havik 15 ter wereld. Haar moeder is Elisabeth Nooitrust, geboren in Amsterdam. Haar vader is Izaak De Groot en afkomstig uit Amersfoort. Emma’s ouders hebben op genoemd adres een handel in tweedehands goederen. In de lokale bladen prijzen zij hun handel aan met wervende teksten, vaak op rijm.

Emma heeft twee oudere zusjes. De oudste is Eva: zij is in 1933 geboren wanneer het gezin nog op het adres Havik 26 woont. Een jaar later, op 11 december 1934, wordt Catharina geboren. In 1937 komt een meisje ter wereld, eveneens met de naam Emma, maar het kind overlijdt al op 20 februari 1938, slechts een jaar oud. In december van datzelfde jaar wordt opnieuw een meisje geboren: zij wordt Vrouwtje genoemd. Zij overlijdt als ze nog maar zes weken oud is. 

Exploderende munitie

Ook daarna blijft het gezin De Groot geen leed bespaard: op 17 maart 1941 komt Emma’s vader om het leven. Hij is getuige van een auto-ongeluk met Duitse militairen. De auto vliegt in brand en haar vader wordt door de exploderende munitie dodelijk getroffen. 

Schoolgaande zusjes

Emma’s zusjes Eva en Catharina zijn al leerplichtig  en bezoeken de O.L. School nr. 12 in de Wijersstraat en vanaf december 1941, wanneer de anti-Joodse maatregelen toenemen, naar de pas opgerichte Joodse school aan het Laurens Costerplein. Emma echter is nog niet leerplichtig. 

Onderduik en opsporing

Inmiddels is duidelijk dat de terreur uiteindelijk de deportatie van alle Joodse inwoners tot doel heeft. De moeder van Emma, Elisabeth De Groot-Nooitrust, wacht niet af maar besluit in het najaar van 1942 met haar kinderen onder te duiken. Het heeft echter niet mogen baten: korte tijd later wordt het gezin opgepakt. De commissaris van politie te Amersfoort ‘(…) verzoekt opsporing, aanhouding en voorgeleiding van Elisabeth De Groot en haar drie dochters’. Zij worden verdacht ‘(…) van woonplaats veranderd te zijn zonder daartoe de vereiste vergunning te hebben’. Aldus de formulering in het betreffende rapport in het Algemeen Politieblad nr. 44 (gedateerd 5 november 1942) waarmee het onderduiken van Joodse inwoners aangeduid wordt. Waar Emma en de overige gezinsleden in de tussentijd verblijven, weten we niet. 

Slechts drie jaar oud

Op 7 september 1943 gaat Emma, samen met haar moeder en twee zusjes, op transport naar Westerbork waar zij in barak nr. 82 verblijven. Op 21 september volgt de deportatie naar Auschwitz waar Emma, samen met haar moeder Elisabeth, Eva en Catharina, op 24 september 1943 vergast worden.