Jacob Samuel Witstein

Jacob Samuel Witstein wordt geboren op 13 november 1879 te Dordrecht, oudste kind van Ezechiel Witstein en Hester Benedictus Berman. Na hem volgen nog zes kinderen, twee jongens en vier meisjes. Vader Ezechiel is winkelier in herenconfectie. In 1901 verhuist Jacob Samuel naar Rotterdam. Als de rest van het gezin in 1904 ook naar Rotterdam verhuist, woont hij weer enige tijd in het ouderlijk huis. In 1914 verhuist hij naar Arnhem, volgens de registratie in Rotterdam is hij dan reiziger in slagersartikelen. Op 12 juni 1915 verruilt hij Arnhem voor Groningen. Ruim een maand later, op 29 juli 1915, trouwt Jacob Samuel in Rotterdam met de tien jaar jongere Alexandrina Elisabeth Chérie Drunet (geboren op 5 september 1989). De bruiloft zal zijn overschaduwd door de dood van Jacob Samuels zus Rosetta. Zij overleed drie maanden eerder, op 32-jarige leeftijd. 

Dochter Sonja Fortunette

Jacob en Alexandrina gaan in Groningen wonen, zo blijkt ook uit de advertentie waarin ze hun dank betuigen voor  de belangstelling die ze bij hun huwelijk ondervonden. Maar niet voor lang, in april 1917 verhuizen ze naar Rotterdam, waar 22 mei 1920 hun dochter Sonja Fortunette wordt geboren. Het gezin woont dan aan de Kruiskade 73a.  Vanuit Rotterdam vertrekken ze in 1926 naar Den Haag, waar ze 12 jaar blijven wonen en waar dochter Sonja naar het gymnasium gaat. In 1938 verhuizen ze naar de Pacalstraat 8 in Amersfoort. Sonja behaalt hier in Amersfoort haar gymnasiumdiploma.  Volgens de Amersfoortse gezinskaart is Jacob Samuel dan handelsagent in herenmode. Het gaat hem in materieel opzicht goed. Met zijn vrouw en dochter vormt hij een hecht gezin. 

In onderduik gepakt

Dan breekt de oorlog uit. Vanaf 30-10-1942 zijn ze gehuisvest op de Uiterwaardenstraat 153 III in Amsterdam. Waarschijnlijk duiken ze daarna onder in Den Haag. Sonja verklaarde na de oorlog dat zijzelf en haar ouders in juni 1944 in Den Haag zijn opgepakt. Ze worden alle drie weggevoerd naar Kamp Westerbork. Op 3 september 1944 worden zij met het laatste transport naar Auschwitz gedeporteerd. Bij aankomst op 6 september worden Jacob Samuel  en zijn vrouw Alexandrina vermoord.

Eén zus van Samuel Jacob is zoals eerder vermeld al in 1915 overleden. Van de overige zes kinderen van het gezin waarin Jacob Samuel opgroeide overleeft slechts de jongste, Izaäk, de oorlog. De anderen zijn allen in Auschwitz vermoord.

De boekenkast van thuis

Dochter Sonja overleeft Auschwitz. Zij gaat na de oorlog neerlandistiek studeren. De boekenkast van haar moeder heeft naar haar eigen zeggen een rol gespeeld bij het ontstaan van haar liefde voor literatuur. In 1975 wordt Sonja benoemd tot hoogleraar Nederlandse letterkunde in Leiden. Zij overlijdt op 11 juli 1978, op 58-jarige leeftijd.

Meer informatie

Op de website van Stolpersteine Dordrecht is nog meer informatie te lezen over de familie Witstein.

Veel dank aan Ellen Krol en Trees Wessels-Lunter voor de bijdragen aan deze familiegeschiedenis.