hier woonde
JOZEF HAAGMAN
vermoord in Auschwitz
op 1942-09-30
Hier woonde Jozef Haagman, geboren op 18 augustus 1912 in Breda. Jozef is de jongste zoon van Jozua Haagman, geboren op 27 september 1879 in Rotterdam en van Lea Haagman–Cohen, geboren op 2 september 1879 in Breda. Jozua Haagman is van beroep hoeden- en pettenmaker, eerst in Breda, later in Rotterdam. Het hoeden- en pettenatelier van Jozua bevindt zich lange tijd aan de 1e Diergaardestraat, een straat die na het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940 niet meer bestaat. Jozua vestigt zich later met zijn atelier aan het Zwaanhals 376, een karakteristieke straat in Rotterdam Noord.
Jozef is het vijfde kind in een gezin van zeven kinderen. Hij heeft één oudere zus, Elisabeth (geb. 2 maart 1904) en vier oudere broers: Willem (geb. 19 december 1905), Samuel (geb. 12 maart 1907), Louis (geb. 29 april 1908) en Barend (geb. 16 mei 1910). Barend wordt slechts acht maanden oud. Na Jozef wordt nog een jongere zus geboren: Sara (9 februari 1915). De kinderen Haagman worden zowel in Breda als in Rotterdam geboren, maar aangenomen kan worden dat Jozef de eerste jaren van zijn leven doorbrengt in Rotterdam op de 1e Diergaardestraat.
Zonder moeder verder
Wanneer Jozef nog maar vijf jaar oud is, overlijdt zijn moeder op 10 december 1916. Zij is slechts 37 jaar oud. In de overlijdensakte van Lea Haagman–Cohen wordt als adres het Joods ziekenhuis Megon Hatsedek aan de Schietbaanlaan in Rotterdam vermeld. Op de Joodse begraafplaats Toepad in Rotterdam is het graf van Lea Haagman–Cohen te vinden.
Weeshuis
Al enkele jaren voordat moeder Lea overlijdt in 1916, staan Louis en Samuel, de oudere broers van Jozef, geregistreerd in het Israëlitisch Weeshuis aan de Mathenesserlaan in Rotterdam. Naar de reden van deze voortijdige uithuisplaatsing blijft het gissen. Ook Jozef groeit verder op zonder zijn familie. Hij komt terecht in het Centraal Israëlitisch Weeshuis in Utrecht, zo vermeldt de gezinskaart van de familie Haagman in 1917. Hoe lang Jozef daar woont is niet duidelijk, maar het kasboek van het weeshuis maakt in 1930 nog melding van het spaarboekje van Jozef.
Voetballer in Amersfoort
De eerste vermelding van Jozef in Amersfoort is vermoedelijk in 1933. In het tijdschrift Sportkroniek staat aangekondigd dat J. Haagman van voetbalvereniging Rood Wit wordt overgeschreven naar voetbalvereniging HVC. Het adres van Jozef is op dat moment Achter ’t Oude Weeshuis 19. In de daarop volgende jaren verandert Jozef in Amersfoort nog vele malen van adres. Werkzaam als boekhouder woont hij in 1936 op Stephensonstraat 30, in 1938 op Kortegracht 8 én op Zonnebloemstraat 8 en in 1940 op Westerstraat 45. Op Kortegracht 8 is zowel een hotel als een pension gevestigd.
Neef en nicht
Op 20 augustus 1938 staat in het Centraal blad voor Israëlieten een verlovingsadvertentie van Lea Haagman uit Rotterdam en Joop Haagman van Stephensonstraat 30 in Amersfoort. Aangenomen mag worden dat Joop en Jozef dezelfde persoon zijn. Van een huwelijk tussen deze twee mensen komt het niet. Lea Haagman (geboren op 6 juli 1917 in Rotterdam, vermoord op 5 februari 1943 in Auschwitz) is de dochter van Louis Haagman, de broer van Jozua Haagman. Zij is een volle nicht van Jozef. Lea trouwt uiteindelijk met Benjamin van Sister. In 1943 wordt zij in Nijmegen opgepakt wanneer ze zonder ster op straat loopt. Op dat moment is Lea ondergedoken bij haar broer Willem.
Zijn naam zullen we niet vergeten
Jozef woont op Westsingel 9a in Amersfoort wanneer hij op 4 augustus 1942 wordt opgepakt en wordt afgevoerd naar Westerbork. Drie dagen later, op 7 augustus 1942 wordt Jozef gedeporteerd naar Auschwitz. Daar wordt hij op 30 september 1942 vermoord. Jozef is dan slechts 30 jaar.
Vader, broers en zussen
De vader, broers en een zus van Jozef worden niet vanuit Amersfoort gedeporteerd. Vader Jozua Haagman wordt elders op 18 september 1942 gearresteerd. Op 15 oktober 1942 wordt hij in Auschwitz vermoord. Jozua is dan 63 jaar. Zus Elisabeth Snijders–Haagman wordt op 21 januari 1943 in Auschwitz vermoord. Zij is dan 38 jaar. Willem Haagman wordt op 7 mei 1943 in Sobibor vermoord. Hij is dan 37 jaar. Louis Haagman wordt op 30 september 1942 in Auschwitz vermoord. Hij is dan 34 jaar. Eén broer en zus overleven de oorlog door emigratie en waarschijnlijk onderduik. Samuel Haagman overleeft de oorlog. Hij vertrekt al in 1927 naar Amerika. Sara Haagman overleeft de oorlog ook. Zij overlijdt in 1972 op 57-jarige leeftijd.