Julius Glück

Julius Glück is geboren op 12 maart 1877 in Daleke Dusinsky (Tsjechië). Hij was ongehuwd en studeerde bouwkunde, natuurwetenschappen en filosofie in Praag en Wenen. Later vestigde Julius zich in Berlijn en was hij directeur van een fabriek. Tijdens de Eerste Wereldoorlog diende hij als officier in het Oostenrijkse leger. In 1907 leerde hij Esperanto van professor Wilhelm Ostwald en sindsdien wijdde hij zijn leven aan het verder verspreiden van deze taal, als schrijver en cursusleider. Julius gaf radiolezingen en schreef boeken en artikelen voor kranten en tijdschriften. Ook in Nederland had Julius al zijn contacten.

Naar het land van de vrijheid

In 1933 begon Julius zijn race tegen de dood. Frankrijk leek veilig en hij emigreerde naar Parijs waar hij les in Esperanto gaf. Zijn lessen waren succesvol. Julius verzorgde meer dan 200 cursussen. Was het Descartes die Julius inspireerde om naar het land van de vrijheid te trekken of dwong de naderende Nazi-golf hem naar het voorheen neutrale Nederland. We weten het niet precies.  

Vestiging in Amersfoort

Julius accepteerde de uitnodiging van Julia Isbrücker, oprichtster van het Internationaal Esperanto-Instituut in Den Haag, om eind 1935 naar Nederland te komen. In Nederland ging hij met gelijke energie verder en slaagde hij ook weer in zijn onderwijs en propaganda van Esperanto. In 1937 vestigde Julius zich in Amersfoort op dit adres. Zijn contract bij de uitgeverijen Thieme en later Muusses leverde hem inkomsten. 

Waardevolle prestaties

Als de Duitsers in mei 1940 Nederland binnenvallen is Julius ernstig ziek. De kans om opnieuw te ontsnappen was geblokkeerd. Op 25 juni onderging hij een operatie. In november schreef hij aan collega Andres Cseh: “Mijn gezondheid is nu heel goed en ik zou veel kunnen doen. Maar wat nu? Na 34 jaar over Esperanto spreken is het nu de derde keer dat de omstandigheden afzwakken en mijn werk volledig onderbreken. Cseh schreef in het vakblad “The Practice”: Ik ben erg blij met het herstel van onze prominente teamgenoot en we hopen dat de omstandigheden snel normaal zullen worden en hij zijn waardevolle prestaties zal kunnen voortzetten.

Vertrek

Zo liep het niet. Het registratieformulier van de M-Aktion vermeldt dat Julius Glück uit zijn huis is gehaald op 21 augustus 1942 en uit Amersfoort vertrok met alleen ondergoed, kleding en schoenen. Julius vertrok gedwongen naar Amsterdam, waar hij woonde op adres Plantage Muidergracht 17. Vanaf dit adres is Julius op 1 september 1942 weggevoerd naar Kamp Westerbork. Met transport nummer 16 is Julius op 4 september 1942 naar Auschwitz gedeporteerd en daar op 7 september 1942 vermoord.

Veel dank aan Esperantist Ed Borsboom voor het delen van zijn kennis en herinneringen.