Laurens Jakob Liezenberg

Laurens Liezenberg is de zoon van Sophia Maas en Jacob Liezenberg en wordt op 29 april 1904 geboren in Schiedam. Zijn vader is daar (con)rector van het Stedelijk Gymnasium. Een classicus, die Latijn, Grieks en Hebreeuws doceert. Laurens kiest na het gymnasium voor een eigen loopbaan. Hij haalt zijn kandidaats rechten in Leiden en volgt daarna een militaire carrière. Bij de mobilisatie in 1939 is hij opgeklommen tot de rang van ‘reserve 1e luitenant der infanterie’. 

Op non-actief

Op 10 mei 1940 valt het Duitse leger Nederland binnen. Vijf dagen later wordt de overgave getekend en stellen de Duitsers het Nederlandse leger op non-actief. Het leger gaat over in de Opbouwdienst, en eind 1940 in de NAD (Nederlandse Arbeidsdienst). 

Verzetsgroep

In 1942 woont Laurens met vrouw en oudste zoon in Amersfoort op ’t Stort-Zuid 55. Hij werkt dan als onder-Hopman NAD. Omdat Laurens weigert de Hitlergroet te brengen en Nederlandse jongeren niet wil onderwijzen in de Nationaalsocialistische doctrine, wordt hij gedwongen ontslag te nemen uit de NAD. Intussen heeft hij contacten met ‘het verzet’ en zich aangesloten bij een Amersfoortse verzetsgroep onder leiding van M.J. Kreupeling, alias Max Dijkstra. Thuis rept hij hierover met geen woord.

Onderduik

In 1944 is zijn vrouw Everdina zwanger van hun tweede kind. Overbuurman van de familie is de beruchte NSB-politiecommissaris Van Asperen, tevens SS-er. Na de mislukking van de slag om Arnhem gaan de Duitsers nog nadrukkelijker op jacht naar ‘NAD-deserteurs’ als Laurens. Zijn verzetsleiding raadt hem aan onder te duiken. Hij vindt een plek bij de familie De Groot in Hamersveld. 

Huiszoeking en kraambed

Op de avond vóór de geboorte van zijn jongste zoon op 3 oktober 1944 waagt Laurens zich op ‘t Stort-Zuid 55. In de vroege ochtend van 4 oktober is hij alweer vertrokken, maar toch gezien en (waarschijnlijk) verraden door zijn overbuurman. Diezelfde dag is er thuis, met Everdina in het kraambed, een huiszoeking door Landwachters/SD-ers. Op 10 oktober wordt de boerderij in Hamersveld doorzocht, maar de gewaarschuwde Laurens zit dan al op een nieuw onderduikadres in Achterveld. 

Razzia najaar 1944

Bij één van de razzia’s in het najaar van 1944 wordt Laurens op 21 december alsnog in Achterveld opgepakt, en via Apeldoorn naar De Kruisberg in Doetinchem overgebracht. Hier zitten alleen gevangenen die al ‘uitverhoord en veroordeeld’ zijn. De meesten zijn ‘Toteskandidat’ en zullen worden doodgeschoten als represaillemaatregel op acties van het verzet.

Neuengamme en Wöbbelin 

Laurens wordt op 1 februari 1945 gedeporteerd naar Neuengamme. Onderweg slaagt hij er nog in een briefkaart aan zijn vrouw uit de trein te gooien. Op deze kaart staan de namen en woonplaatsen van alle in de treinwagon aanwezigen. Meer dan vijftig jaar later ontdekt zijn zoon de kaart in een vitrine van museum Flehite in Amersfoort. Waarschijnlijk is Laurens op 12 februari doorgezonden naar Wöbbelin. Op 6 april 1945 is Laurens Jakob Liezenberg daar door uitputting, uithongering en mishandeling overleden. Hier is hij ook begraven.

Liezenbergpad

In Amersfoort is met Raadsbesluit nr. 489 van 28 september 1976 het Liezenbergpad in de wijk Rustenburg naar hem genoemd.

Veel dank aan de familie voor de foto en de bijdragen aan deze familiegeschiedenis